5S là một phương pháp quản lý nhằm mục đích cải tiến môi trường làm việc. Đây cũng là một chương trình, hoạt động thường trực trong một doanh nghiệp hoặc ở một đơn vị hành chính. Theo tiếng Nhật, 5S là 5 chữ cái đầu của các từ: Sàng lọc (Seiri), Sắp xếp (Seiton), Sạch sẽ (Seiso), Săn sóc (Seiketsu) và Sẵn sàng (Shitsuke). Theo đó, sàng lọc (Seiri) là xem xét, phân loại, chọn lựa và loại bỏ những thứ không cần thiết tại nơi làm việc. Sắp xếp (Seiton) là bố trí, sắp đặt mọi thứ ngăn nắp theo trật tự hợp lý để dễ dàng, nhanh chóng cho việc sử dụng. Sau đó tiến hành bước giữ gìn vệ sinh nơi làm việc, máy móc, thiết bị để đảm bảo môi trường, mỹ quan nơi làm việc, gọi là Seiso, tức Sạch sẽ. Khi thực hiện tốt 3S kể trên, đơn vị thực hiện sẽ liên tục duy trì, cải tiến nơi làm việc, gọi là Seiketsu, tức Săn sóc. Và thành công của 5S là tạo thói quen tự giác tuân thủ nghiêm ngặt các quy định tại nơi làm việc – đó là bước cuối cùng trong mô hình 5S: Shitsuke, tức Sẵn sàng.
Trong thực tế, môi trường làm việc là nhân tố quan trọng, ảnh hưởng đến năng xuất và chất lượng công việc. Môi trường làm việc chuyên nghiệp, hiện đại, có nhiều yếu tố khuyến khích, thúc đẩy năng lực thì người lao động càng có thêm động lực phấn đấu cho công việc. Môi trường làm việc bao gồm nhiều yếu tố như cảnh quan, không gian xung quanh, mối quan hệ giữa cá nhân với cá nhân, giữa cá nhân với tập thể,… Để có môi trường làm việc hiệu quả thì trước hết không gian xung quanh, đồ dùng, dụng cụ, hồ sơ, giấy tờ phải được sắp xếp gọn gàng, sạch sẽ, khoa học. Với tiêu chí sàng lọc, sắp xếp, sạch sẽ, săn sóc, sẵn sàng, 5S giúp phân loại, bố trí, sắp đặt mọi thứ ngăn nắp, giữ gìn vệ sinh, đảm bảo môi trường, mỹ quan, thuận tiện cho công việc. Đây là yếu tố thiết thực của môi trường làm việc hiện đại, chuyên nghiệp phù hợp với các nhà trường trong công tác quản lý dạy và học.
Do đó, xây dựng và triển khai mô hình 5S trong nhà trường hiện nay là xu thế khách quan để đem lại những hiệu quả tích cực và lợi ích lâu dài, đặc biệt trong môi trường giáo dục.
